"We zullen plaatsen creëren waar mensen discriminatie kunnen melden, we zullen hen ook stimuleren om dat te doen en we zullen ondersteuners en hulpverleners ook goed informeren om hen daarin bij te staan.” - Lies Corneillie

In 2020 en 2021 bracht het Leuvens stadsbestuur met praktijktesten discriminatie op de Leuvense huurmarkt in kaart. Uit de resultaten bleek structurele discriminatie van etnische minderheden, rolstoelgebruikers en personen met een visuele beperking met een assistentiehond. Als reactie zette de stad in op sensibilisering, aan de hand van vormingen over discriminatie voor Leuvense verhuurders en vastgoedmakelaars. Nu voert de stad de strijd tegen discriminatie op de huurmarkt verder op en stelt ze tien concrete acties voor, vervat in het 'Actieplan Discriminatie'.

"Sinds de nulmeting in 2020 en 2021 weten we dat er sprake is van discriminatie en ook wie er het meest gediscrimineerd wordt op de Leuvense huurmarkt. Hierdoor konden we als stad gericht inzetten op sensibilisering, kennis en gedragsverandering via vormingen op maat van makelaars, verhuurders en sociale werkers. Met ons 'Actieplan Discriminatie' schakelen we nu een versnelling hoger. Want discriminatie is een onrecht en heeft geen plaats in onze stad. Iedereen moet dezelfde kansen krijgen om een huurwoning te gaan bezichtigen", zeggen schepen van wonen en gelijke kansen, Lies Corneillie en schepen van diversiteit, Lalynn Wadera.

Groen Leuven juicht dit initiatief alleen maar toe. De partij vroeg de stad in 2016 al, toen nog vanuit de oppositie, om praktijktesten in te voeren. "Een betaalbare huurwoning vinden is niet gemakkelijk,  maar voor sommige groepen is het nog moeilijker," weet Eva Platteau, gemeenteraadslid van Groen en voorzitter van de commissie Wonen. "Dat bleek uit de studie die discriminatie op de Leuvense huurmarkt in kaart bracht. Met dit actieplan kiest de stad resoluut om niet bij de pakken te blijven zitten. In eerste instantie zal worden ingezet op sensibiliseren en informeren, maar er komen ook meldingsmogelijkheden zodat klachten over discriminatie ook effectief behandeld kunnen worden."

"Een betaalbare huurwoning vinden is niet gemakkelijk,  maar voor sommige groepen is het nog moeilijker. Dat bleek uit de studie die discriminatie op de Leuvense huurmarkt in kaart bracht. Met dit actieplan kiest de stad resoluut om niet bij de pakken te blijven zitten." - Eva Platteau

Sensibiliserende correspondentietesten

​De stad stelt tien concrete acties voor om discriminatie op de huurmarkt aan te pakken. Zo zal ze dit jaar opnieuw sensibiliserende correspondentietesten organiseren. "Dat zijn praktijktesten met dezelfde methodologie voor dezelfde discriminatiegronden als de nulmeting. Maar met als grote verschil dat ​we de makelaars en private verhuurders op voorhand op de hoogte brengen dat ze getest zullen worden. Ze weten alleen niet wanneer en hoe. We hopen dat makelaars en verhuurders hierdoor bewuster zullen reflecteren tijdens hun selectieprocedure. De focus ligt dus op inzicht en bewustmaking, niet op bestraffing", vertellen schepenen Corneillie en Wadera.

Onderzoek naar discriminatie van internationale studenten

​Verder wil de stad ook discriminatie van internationale studenten op de Leuvense kamermarkt meten en aanpakken. Uit een door de stad georganiseerde focusgroep met internationale studenten blijkt namelijk dat ook zij discriminatie ervaren op de Leuvense kamermarkt. Maar bij internationale studenten spelen er echter ook nog andere mechanismen. Zij moeten vaak een verblijf zoeken vanop afstand, waardoor plaatsbezoeken niet mogelijk zijn. De stad zal daarom eerst samen met de KU Leuven en deskundigen bekijken hoe ze deze praktijktesten hier het best kan organiseren.

Informeren, sensibiliseren en vormen

​Makelaars worden wel eens geconfronteerd met een discriminerende vraag van een klant. Sommige verhuurders vragen bijvoorbeeld expliciet om de woning niet te verhuren aan bepaalde groepen, zoals op basis van etnische afkomst of leefloon. In andere gevallen discrimineren makelaars en private verhuurders bewust of onbewust door te handelen volgens hun eigen stereotypen en vooroordelen. De stad zal daarom verder trainingen en opleidingen organiseren voor makelaars die dieper ingaan op beide problematieken.

"We bieden daarnaast vorming op maat aan voor middenveldorganisaties, sociaal werkers of buddy’s van kwetsbare huurders. Zij krijgen immers vaak meldingen van discriminatie op de huurmarkt, maar hebben niet altijd de kennis en de tools om adequaat met deze meldingen om te gaan", weet schepen Lies Corneillie.

Toegankelijkheid

​De nulmeting toonde aan dat rolstoelgebruikers die redelijke aanpassingen nodig hadden, minder uitnodigingen krijgen om een woning te bezichtigen. Daarom zal de stad samen met de adviesraad toegankelijkheid een toegankelijkheidsnorm uitwerken waarop planners, architecten en ontwikkelaars zich kunnen baseren. Daarnaast gaat de stad samen met de adviesraad op zoek naar geschikte pistes om discriminatie van personen met een beperking op de huurmarkt verder aan te pakken.

Handhaving

​Discriminatie tijdens het verhuurproces blijft vaak onder de radar, omdat slachtoffers niet weten of kunnen aantonen dat ze nadelig werden behandeld of denken dat er met hun klacht toch niets gebeurt. Vroeger konden mensen met een klacht terecht bij de regionale meldpunten van het gelijkekansencentrum Unia. Die vallen nu weg omdat de Vlaamse overheid ze niet langer financiert. Daarom zoekt de stad nu zelf naar alternatieven. "We zullen plaatsen creëren waar mensen discriminatie kunnen melden, we zullen hen ook stimuleren om dat te doen en we zullen ondersteuners en hulpverleners ook goed informeren om hen daarin bij te staan”, lichten de schepenen toe. “En via onze omstanderstrainingen leren Leuvenaars hoe ze veilig kunnen reageren als ze getuige zijn van ongewenst, discriminerend of racistisch gedrag", vult schepen Wadera aan.

Dialoog rond juridische praktijktesten

​Wanneer blijkt dat de discriminatie ook na de sensibiliserende praktijktesten blijft bestaan, ​zal de stad juridische praktijktesten overwegen en hierover in dialoog gaan met de sector. Bij juridische praktijktesten wordt bewijs tegen discriminerende verhuurders verzameld. Bij dergelijke praktijktesten is het van belang om eenzelfde makelaar of private verhuurder meermaals te testen, om zeker te zijn dat het niet gaat over een toevallig nadelige behandeling, maar wel degelijk over systematische discriminatie. Op deze manier wordt een dossier opgebouwd, dat gebruikt kan worden in een juridische procedure.

"Ik ben heel blij om te zien hoe onze groene schepen in dit stadsbestuur het verschil maakt en het voortouw neemt om discriminatie op de woonmarkt aan te pakken. We zetten onze woorden om in concrete daden en dat maakt me vandaag een trots gemeenteraadslid." besluit Eva Platteau.