"De opschaling van de Materialenbank op stedelijke en regionale schaal is een prioriteit om de versnelling naar een klimaatneutrale stad te maken. We hopen dat veel mensen en bedrijven de weg zullen vinden naar deze plek." - Thomas Van Oppens

Begin 2021 opende de Materialenbank de deuren aan de Vaart in Leuven. De Materialenbank, een initiatief van stad Leuven en Atelier Circuler, verkoopt gerecupereerde bouwmaterialen en heeft haar start niet gemist. In het eerste jaar recupereerde ze zo’n 40 ton bouwmaterialen en dit jaar is ze goed op weg om de kaap van 60 ton te halen. Wegens dit succes is de Materialenbank verhuisd naar een nieuwe, grotere locatie met meer opslagruimte in Herent. De nieuwe locatie werd vandaag feestelijk ingehuldigd.

In Vlaanderen is er jaarlijks 5,2 miljoen ton bouw- en sloopafval. Bouwafval is daarmee goed voor een derde van het totale volume aan afval. Hoewel het grootste deel hiervan bestaat uit steenachtige materialen zoals beton en asfaltpuin, is een groot deel niet-steenachtig en dus perfect geschikt voor hergebruik. Denk maar aan hout, PVC, harde plastics, metalen en glas. Met de Materialenbank willen stad Leuven en Atelier Circuler in de regio Leuven die grote hoeveelheid bouwafval terugdringen en waardevolle bouwmaterialen een tweede leven geven.

"De Materialenbank is een belangrijke schakel om van Leuven een circulaire stad te maken waar materialen maximaal hergebruikt worden. We kunnen na bijna twee jaar van een succes spreken. In 2021 recupereerden we 40 ton bouwmaterialen, dit jaar zijn we goed op weg om meer dan 60 ton te recupereren. Ons streefdoel is om dit op te trekken naar 120 ton in 2023", vertelt schepen van afvalbeleid Thomas Van Oppens. "De locatie aan de Vaart barstte stilaan uit haar voegen en dus moesten we op zoek naar een nieuwe, ruimere locatie. Die vonden we in Herent. De opschaling van de Materialenbank op stedelijke en regionale schaal is een prioriteit om de versnelling naar een klimaatneutrale stad te maken. We hopen dat veel mensen en bedrijven de weg zullen vinden naar deze plek."

De materialen die de Materialenbank verzamelt en verkoopt zijn onder meer afkomstig van 'urban mining'. Hierbij worden bruikbare materialen gered uit gebouwen die gesloopt of gerenoveerd worden. Daarnaast vinden particulieren, kmo’s en non-profit organisaties hun weg naar de Materialenbank. "De Materialenbank focust zich in de eerste plaats op hout, maar zal in de nabije toekomst steeds meer inzetten op andere reststromen zoals herbruikbaar gesteente en grotere oplage van andere materiaalstromen zoals loodgieterij. We denken ook uit de betonsector nog valabele hout reststromen te kunnen recupereren. De laatste tijd zetten we ook concreet in op de valorisatie van reststromen uit de productie en de transport sector. Namelijk afgekeurde stromen van producten en hout van transportkisten en -paletten", vertelt Sam van Den Berghe van de Materialenbank.

Toekomstplannen

​Om verder te kunnen groeien en een betekenisvolle rol te kunnen spelen in het hergebruik van bouwmaterialen op lokaal en regionaal niveau, zijn samenwerkingen en sterke betrokkenheid van partners uit het Leuvense ecosysteem essentieel. De Materialenbank rekent op patrimoniumbeheerders en organisaties in de stad om samen te kunnen 'minen'. Zo stelt de stad al gebouwen of sites ter beschikking waar bruikbaar materiaal kan gerecupereerd worden. In de toekomst wil de Materialenbank gelijkaardige samenwerkingen opzetten met andere grote patrimoniumbeheerders zoals UZ Leuven, KU Leuven en imec.

Vanaf januari krijgt de Materialenbank bovendien versterking van een vaste ploeg van zes medewerkers van Wonen en Werken waardoor ze haar werking kan uitbreiden. Wonen en Werken is een Leuvens tewerkstellingsbedrijf dat arbeidskansen biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De medewerkers staan in voor de logistiek, het verkoopklaar maken van materialen, magazijnierswerk en het ‘minen’ van gebouwen. De structurele samenwerking tussen de Materialenbank en Wonen en Werken is een belangrijke stap in het groeiscenario van de Materialenbank. "Meer en meer willen we als maatwerkbedrijf naast sociaal en lokaal, ook volop circulair werken. De jobs die we via deze samenwerking kunnen realiseren, zijn voor Wonen en Werken een belangrijke stap om deze doelstelling te realiseren", vult Patrick Wauters, coördinator van Wonen en Werken aan.

"We werken momenteel een scenario uit waarbij we met verschillende 'sateliethubs' in de stad werken. Onze locatie in Herent zou hier als centrale hub fungeren voor opslag en verwerking van materialen. Daarnaast zouden op verschillende plekken in de stad logistieke en stockage hubs geïnstalleerd worden. Dit zijn fysieke locaties waar alle recupereerbare materialen uit de stad naartoe gestuurd kunnen worden voor opslag, verwerking en/of veiling. Momenteel worden er hiervoor testcases opgestart bij imec en UZ Leuven", besluiten Thomas Van Oppens en Sam van Den Berghe.

Praktisch