Leuvens Steunplan: meer dan 100 maatregelen voor post-corona
19 Juni 2020
Begin maart brak het coronavirus uit in België, en ook in Leuven was onmiddellijk duidelijk dat dit een crisis zonder voorgaande zou worden. De maatregelen die de federale overheid nam om het virus in te dijken, raakten verschillende sectoren zwaar. De voorbije maanden trof Leuven al een 70-tal maatregelen om de Leuvenaars, doelgroepen en sectoren tijdens de crisis bij te staan. Het stadsbestuur stelt nu een steunplan voor met meer dan 100 nieuwe maatregelen op korte en middellange termijn. "Naast het verlies dat veel mensen treft, heeft corona een enorme impact op mensen die het voordien al moeilijk hadden, de zorg- en welzijnssector, het onderwijs, de economie, de handel en horeca, het culturele en sportieve leven…", zegt burgemeester Mohamed Ridouani. "Ik ben trots op hoe de Leuvenaars zijn omgegaan met de coronacrisis, met veel solidariteit, creativiteit en daadkracht. Onze stadsdiensten hebben hun werking in geen tijd heruitgevonden en hebben zich enorm ingezet om de crisis op te vangen. Dat deden we niet alleen, maar in samenwerking met vele partners. Leuven toonde zich een voorloper met onder meer het platform Leuven Helpt, de voorrangsbewijzen en de 100.000 gratis kwalitatieve mondmaskers." De coronacrisis was en is nog steeds een intense periode die elke dag nieuwe uitdagingen brengt. "Daarom nemen we meer dan 100 maatregelen, samengebracht in dit steunplan", zegt burgemeester Ridouani. "Het steunplan kadert binnen onze ambitie om van Leuven één van de meest zorgzame, groene en welvarende steden te maken. Dat is meer dan ooit van toepassing. De bestuursnota 'Baanbrekend Leuven' en het bijhorende meerjarenbegroting blijven dan ook de richting bepalen die de stad uitgaat." "Het is een bewuste keuze van het stadsbestuur om te blijven investeren", zegt burgemeester Ridouani. "Dat is belangrijker dan ooit. Deze steuninjectie, samen met het daadkrachtig uitvoeren van ons meerjarenplan, zal ervoor zorgen dat de stad niet in een neerwaartse spiraal terecht komt, maar vooruit blijft gaan. In het najaar zorgen we voor een toekomstpact, dat we zullen opstellen met het middenveld, verenigingen, bedrijven, kennisinstellingen... om voor de ganse stad een echte doorstart te kunnen verzekeren." De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt hoe cruciaal het is om te blijven investeren in zorg en welzijn, onderwijs, aangename en kwalitatieve publieke ruimte voor iedereen, groen en natuur vlakbij huis, jobs, verenigingen, een bloeiend cultuur- en sportleven, klimaatbeleid... "Door samen te werken met inwoners, verenigingen, kennisinstellingen en ondernemers, en daadkrachtig de juiste keuzes te maken zal Leuven het hoofd kunnen bieden aan deze crisis, verder vooruitgaan en een verbonden stad blijven", zegt burgemeester Ridouani. Financiën De stad neemt heel doordacht op korte en middellange termijn nieuwe acties. Die zijn aanvullend op reeds genomen en toekomstige Europese, federale, Vlaamse en provinciale maatregelen. Om aan de nieuwe noden tegemoet te komen, spant de stad zich extra in door belangrijke bijkomende budgetten te voorzien en door budgetten versneld in te zetten of te verschuiven. Ook de financiële tussenkomst van Vlaanderen wordt aangewend om de doelstellingen te bereiken. "We hebben een sterk gebalanceerd pakket aan financiële maatregelen uitgewerkt. Heel gericht tussenkomen was hierbij een topprioriteit", beklemtoont schepen van financiën Carl Devlies. "De hulp moet immers goed terecht komen, bij de slachtoffers van de crisis. Gezien de enorme financiële gevolgen waken we erover dat de budgetten juist besteed worden. Als eerste stap zal de goedkeuring van het steunplan gepaard gaan met een beperkte budgetwijziging. Een volledige verrekening van alle maatregelen en een grondige herschikking van het budget, met inbegrip van het meerjarenbudget, wordt gepland voor de gemeenteraad van oktober, zodat we een sterke doorstart kunnen maken." Zorgzame stad Leuven blijft verder werken aan een zorgzame stad. Investeren in armoedebestrijding, kwalitatieve en betaalbare kinderopvang, gezinsondersteuning, gezondheidszorg, ouderenzorg, tewerkstelling… is meer dan ooit cruciaal. Versterking ondersteuning "De coronacrisis heeft nogmaals bevestigd hoe waardevol 'outreachende' medewerkers zijn die naar de mensen toe gaan en hen actief opzoeken om noden op te vangen en aan te pakken", zegt schepen van sociale zaken Bieke Verlinden. "Met buurtwerk, de maatschappelijk werkers van het OCMW, de gezinscoaches, jeugdwerkers, het sterke Leuvense middenveld… hebben we voorbije maanden veel mensen kunnen helpen. Daar gaan we 1.840.000 euro extra in investeren. Het platform Leuven Helpt, dat een groot succes was tijdens corona, maken we permanent, zodat inwoners één duidelijke plek hebben waar ze met al hun vragen voor ondersteuning terecht kunnen. Zo willen we de enorme solidariteit duurzaam maken." Inwoners kunnen door inkomensverlies of onverwachte omstandigheden tijdens de coronaperiode voor financiële moeilijkheden komen te staan. Daarvoor richt het OCMW een corona-noodfonds op. "We willen voorkomen dat inwoners in een schuldenspiraal terecht komen. Via onze sociale dienst staan we alle inwoners met betalingsproblemen bij", zegt schepen Verlinden. Wonen De coronacrisis treft Leuvenaars ook op vlak van huisvesting. "Samen met de sociale huisvestingsmaatschappijen, het Centrum Algemeen Welzijnswerk en de Huurdersbond monitort de stad de impact op vlak van huisvesting, want de kans is groot dat de werkelijke impact, bijvoorbeeld door (tijdelijk) jobverlies, pas de komende maanden voelbaar zal worden", zegt schepen van wonen Lies Corneillie. "De coronacrisis trekt Leuvenaars ook op vlak van huisvesting, in het bijzonder huurders. Daarom maken we 635.000 euro vrij om getroffen huurders te begeleiden en ondersteunen." - Lies Corneillie Om de verwachte stijging van het aantal geschillen tussen huurders en verhuurders op te vangen, verhoogt de stad de toelage aan de Huurdersbond. Ook het Woonanker, dat kwetsbare mensen begeleidt in de zoektocht naar een woning, kan op extra middelen van de stad rekenen. Wie door inkomensverlies huurachterstallen heeft, kan bij het OCMW terecht. Via het Fonds ter bestrijding van Uithuiszetting van de Vlaamse overheid kan het OCMW tot de helft van de huur ten laste nemen. Voor wie buiten het fonds valt, voorzien we een budget van 100.000 euro. "We versterken daarnaast de Leuvense huurpremie, die gezinnen met kinderen die twee jaar op de wachtlijst voor een sociale woning staan, krijgen", aldus schepen Corneillie. "We maken ook extra middelen vrij om sociaal verhuren te promoten." In totaal investeert de stad 635.000 euro in ondersteuning voor huurders. Daarnaast zal de stad een extra medewerker aanwerven om dak- en thuislozen te bereiken, dat bleek noodzakelijk tijdens de crisisperiode. Digitale kloof De coronacrisis legde ook de digitale kloof bloot. Leerlingen die thuis geen computer hadden, konden lessen niet volgen, geen contact houden met leerkrachten… "We hebben tijdens de crisis al een 600-tal laptops verdeeld, maar daarmee is het werk niet af", zegt schepen van onderwijs Lalynn Wadera. "We voorzien en verdelen in samenwerking met de Leuvense scholen degelijke laptops en goedkoop internet." "Daarnaast investeert de stad ook in laptops en goedkoop internet voor mensen die dat zelf niet kunnen betalen, onder meer voor OCMW-cliënten die een opleiding volgen", vult schepen Verlinden aan. Zomerscholen Omdat sommige kinderen en jongeren in deze periode de connectie met school misten en daardoor weinig oefenkansen kregen, organiseert de stad in aanloop van het nieuwe schooljaar zomerscholen. "Anderstalige kinderen zullen hier veel oefenkansen Nederlands krijgen. Voor kinderen met andere noden zetten we sterke methodieken van projectwerk, sport en spel op zodat zij kunnen leren, experimenten en genieten van het samenzijn met andere kinderen", zegt schepen Wadera. De zomerscholen zullen jaarlijks doorgaan. De stad voorziet daarvoor een budget van 420.000 euro. Senioren Tijdens de coronacrisis kampten heel wat senioren met eenzaamheid. "Daarom willen we in de volgende jaren nog meer focussen op de versterking van hun netwerk. Zo ondersteunen we initiatieven rond digitalisering en intensifiëren we de samenwerking met de senioreninspecteurs. Zij belden alle 80-plussers op. Dat is een mooi voorbeeld dat navolging verdient", zegt schepen van senioren Denise Vandevoort. "Anderzijds werd in de voorbije maanden ook de kracht van senioren en hun verenigingen overduidelijk. Die kracht moeten we nog meer aanwenden in de voorbereiding en de uitwerking van ons beleid." Afscheid nemen en verwerken Corona is ook een periode waarin mensen op een moeilijke manier afscheid moesten nemen. "We gaan in overleg met rouw-en verliesexperten op zoek naar nieuwe vormen van solidariteit en rituelen om samen te herdenken, rouwen en verwerken. We willen deze hele periode als stadsgemeenschap een plaats geven. Daarvoor wordt gewerkt aan een herdenkingsplaats en -moment, waar we ook de rol van de zorgverleners in de verf zetten", besluit schepen Verlinden. Bedrijvige stad Het coronavirus veroorzaakte niet alleen een gezondheidscrisis, maar ook een economische. Veel bedrijven en handelszaken zagen hun werkzaamheden gestaakt of verminderd. "We willen hen doelgericht ondersteunen", klinkt het bij schepen van handel en werk Johan Geleyns en schepen van economie Lalynn Wadera. Horeca en handel "We hebben de voorbije maanden veel kunnen betekenen voor horeca en handel, samen met Liefst Leuven en Horeca Leuven. Met de nieuwe acties zullen we de handelaars en horeca-ondernemers alle kansen geven om in Leuven een bloeiende zaak uit te bouwen", zegt schepen Geleyns. "Leuven is een stad waar je kan shoppen en genieten van een goed glas of een lekker etentje. Dat was zo voor corona, en dat blijft zo. We organiseren handelsevenementen zowel in de binnenstad als in de deelgemeentes en promoten ze in de ruime regio. We stellen een stadmarketeer aan, die nieuwe handelaars aantrekt, zo de leegstand aanpakt en voor nieuwe vormen van winkelbeleving zorgt." Tenslotte is er ook nog een aanzienlijk pakket fiscale maatregelen om de eerste schok op te vangen. "Zo innen we dit jaar geen terrastaks en geen taks op standplaatsen voor onze taxi’s. Ook de marktstandgelden worden gedurende één kwartaal kwijtgescholden." Verder zal de gratis elektrische shuttlebus tussen parking Vaartkom en het centrum van Leuven ook op vrijdag rijden. "Zo maken we parking Vaartkom als randparking nog aantrekkelijker", lichten schepenen Dessers en Geleyns toe. "Op die manier verminderen we het zoekverkeer in de stad en geven we maximaal ruimte aan voetgangers en fietsers." Werk "De coronacrisis heeft onze arbeidsmarkt op korte termijn grondig door elkaar geschud", leggen schepenen Geleyns en Wadera uit. "Leuven is het hart van onze regio en zal haar rol spelen om vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Daarom werken we samen met VDAB om mensen naar toekomstgerichte opleidingen zoals de zorg of de ICT te heroriënteren. Verder gaan we inzetten op pop-up ruimtes voor startende handelaars (310.000 euro) en gaan we een eigen locatiebeleid uitwerken om ondernemers naar de juiste panden toe te leiden." Korte keten De Leuvenaar greep de voorbije maanden sterk terug naar korte ketenproducten, producten recht van bij de boer in de buurt. Die evolutie wil de stad kracht bijzetten. "We investeren daartoe verder in Kort’om, het distributieplatform voor lokale voedingsproducten voor handelaars en horeca", aldus schepen van landbouw en consumptie David Dessers. "We werken ook verder aan stadslandbouw. Zo komt er een projectoproep voor gemeenschapsvormende en lokale voedselvoorziening op de pachtvrije landbouwgronden van de stad." Digitalisering De stad heeft het digitaal werken in de eigen organisatie de voorbije maanden versneld uitgerold. "Ook de komende maanden nemen we verder acties ter ondersteuning van de meer dan duizend medewerkers van de stad. Zo werken we de omkadering en het beleid rond thuiswerk versneld uit, rusten we werkplekken extra uit voor de combinatie tussen thuiswerk en kantoorwerk", licht schepen van personeel en organisatie Thomas Van Oppens toe. "De coronacrisis heeft de digitalisering van dienstverlening aan de Leuvenaars versterkt. De aangifte van overlijdens en het uitschrijven uit de bevolkingsregisters bij verhuis kon voor het eerst volledig digitaal", vult schepen van burgerzaken Dirk Vansina aan. "De stad heeft het digitaal werken in de eigen organisatie de voorbije maanden versneld uitgerold. We gaan de komende maanden op dat élan verder. Een efficiënte dienstverlening staat daarbij centraal." - Thomas Van Oppens "Door van de nood een deugd te maken komen de stadsadministratie en de dienstverlening aan onze inwoners nóg sterker uit deze crisis", besluiten schepenen Van Oppens en Vansina. Bruisende en creatieve stad Het bruisende culturele, sportieve en verenigingsleven is een verrijking voor de stad. Het is duidelijk dat de naweeën van corona nog lang een invloed zullen hebben. "Daarom kiezen we ervoor om de werkingstoelagen die de verenigingen en organisaties in verschillende sectoren krijgen volledig uit te betalen dit jaar, ook al hebben de verenigingen minder of geen activiteiten kunnen organiseren. Het gaat om 3,6 miljoen euro", zegt burgemeester Ridouani. Cultuur "Leuven is een bruisende stad", zegt schepen van cultuur Denise Vandevoort. "Dat komt niet in het minst door de vele culturele spelers die hier actief zijn. Zij kregen echter de laatste maanden rake klappen. En helaas is voor hen het einde nog niet in zicht. Daarom maken we samen met de culturele sector een krachtig steunplan op, goed voor maar liefst 2,7 miljoen euro met zowel een herschikking en extra budgetten van de stad als ook Vlaamse subsidies. We voorzien nu reeds een noodfonds van 300.000 euro voor wie het hardst getroffen werd. Denk maar aan individuele kunstenaars, freelancers en verenigingen die het zonder structurele financiering moeten stellen. We organiseren ook De Zomer van 2020. Dat zorgt niet alleen voor ontspanning en fijne evenementen, maar is ook een hart onder de riem van de vele artiesten uit onze regio. We willen ook Leuven in de kijker zetten bij landgenoten, om hen te overtuigen onze mooie stad te bezoeken en er te overnachten. Om de hotelsector te steunen, schelden we bovendien de toeristische verblijftaks (400.000 euro) kwijt. "We stellen daarnaast tot minstens eind deze maand de stadsgebouwen gratis ter beschikking van verenigingen. Zo hebben zij wat marge om leuke activiteiten op te zetten. Want dat is zo belangrijk om de stad terug bruisend te maken en Leuvenaars samen te brengen," vult schepen van stadsgebouwen Lalynn Wadera aan. Jeugd Ook jeugdverenigingen hebben het niet gemakkelijk gehad. "Niet alleen om in hun kot te moeten blijven maar ze misten ook heel wat inkomsten van hun gerenommeerde spaghettislagen, wafelverkoop, concertjes… Dat is een lelijke streep door de rekening in de kost van het kamp of voor de spaarpot voor de vernieuwing van de gebouwen. We hebben een corona-fonds van 100.000 euro opgericht waaruit jeugdverenigingen kunnen putten om hun noden te lenigen", zegt schepen van jeugd Dirk Vansina. "Daarnaast krijgt het jeugdwerk hygiënepakketten per bubbel om de kampen veilig te organiseren." Tijdens de zomer van 2020 worden de speelpleinen Wilsele, Heverlee en Kessel-Lo coronaproof georganiseerd in contactbubbels van maximaal 50 personen. Ook wordt extra psychosociale ondersteuning geboden aan de kinderen en de animatoren. Extra aandacht gaat naar taal al spelenderwijs te integreren in de speelpleinwerking. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met o.a. de zomerscholen die in augustus worden georganiseerd. "Aangezien er maar een gelimiteerd aantal kinderen op een speelpleinwerking aanwezig mogen zijn, wordt er samen met jeugdorganisaties een extra locatie (Grasmus) in de stad geopend. We ondersteunen ’t Lampeke zodat ook op hun speelplein meer kinderen terecht kunnen. Op die manier vergroten we het aanbod aan speelpleinen deze zomer", zegt schepen Vansina. "We organiseren ook zomerdorpen, 2 wijkspeelpleinen (Vlierbeekveld en Koksijdewijk) en onderzoeken of we extra buitenspeelweken in het bos kunnen aanbieden." Sport "Onze sportclubs zagen niet alleen het hoogtepunt van hun sportjaar in het water vallen, maar kregen ook nog eens een financiële schok te verwerken", vervolgt schepen van sport Johan Geleyns. "Maar we zullen hen helpen om sterker terug te komen. Hiervoor schelden we de retributies voor de sportlocaties kwijt (573.175 euro), zorgen we dat alle Tofsportkampen veilig kunnen doorgaan, voorzien we tijdens de zomer laagdrempelige buurtsportactiviteiten voor alle leeftijden, en zetten we des te harder in op Leuven Europese sportstad 2021." Aantrekkelijke, aangename en duurzame stad De coronacrisis heeft het belang van aangename, kwalitatieve openbare ruimte met veel groen en water nog meer benadrukt. We blijven daar sterk in investeren zoals we de voorbije jaren deden. De openbare ruimte was de voorbije maanden ook een plaats om te wandelen en te fietsen. Mensen stapten massaal op de fiets. Leuven neemt nu verdere maatregelen, aanvullend op eerdere beslissingen zoals het circulatieplan, zodat fietsers en voetgangers zich veilig en comfortabel kunnen verplaatsen. "Zo richten we vanaf september 60 procent van de binnenstad permanent in als fietszone", zegt schepen van mobiliteit David Dessers. "Op die manier hebben fietsers en voetgangers nog meer ruimte en comfort om zich voort te bewegen in de stad." "Vanaf september wordt 60 procent van de binnenstad fietszone. Fietsers en voetgangers zullen er het ritme bepalen." - David Dessers "Om de heropstart na de lockdown te vergemakkelijken en mensen aan te moedigen te kiezen voor de deelfiets, maken we bovendien het gebruik van Blue-bike in Leuven gratis vanaf 1 juli tot het einde van het jaar", vertelt schepen Dessers. "We maken de blauwe deelfiets zo nog aantrekkelijker en bieden mensen een bijzonder voordelig alternatief voor de bus of de auto. Zo blijft er voldoende ruimte in de bus voor wie geen alternatief heeft."