"Samen met de universiteiten zullen we bijvoorbeeld onderzoeken of mensen 's nachts stiller zijn als de straatverlichting minder fel dan wel feller schijnt. Daarnaast zullen we de mogelijkheden van lichtprojecties verder onderzoeken. We zullen bijvoorbeeld nagaan welke boodschappen het meest effectief zijn. Is dat de dreiging van een boete of de boodschap dat er mensen in de buurt slapen?" - Thomas Van Oppens

Stad Leuven, stad Gent, KU Leuven en UGent slaan de handen in elkaar om de komende jaren via psychologische beïnvloeding, ook gekend als nudgingtechnieken, nachtlawaai tegen te gaan. De steden zullen eerst nachtelijke geluidsoverlast met sensoren in kaart brengen en vervolgens samen met de universiteiten onderzoeken hoe verschillende nudgingtechnieken nachtlawaai kunnen verminderen of zelfs voorkomen.

"Leuven en Gent zijn traditioneel echte uitgaanssteden. Dat is fijn natuurlijk, maar het brengt ook nachtlawaai met zich mee en dat is op z’n zachtst gezegd storend voor wie de dag erna fris en monter op het werk moet verschijnen. Een bruisende stad is heel waardevol, maar dat is een goede nachtrust ook", vertelt schepen van ICT en studentenzaken Thomas Van Oppens.

Beide steden brachten in eerdere projecten (geluids)overlast in kaart en testten nudging als mogelijke oplossing. "Zo daalde het nachtlawaai in de Naamsestraat in Leuven met 30% dankzij projecties op straat en het aansturen van de openbare verlichting", aldus Van Oppens. In Gent werd onder andere met licht en geluid gewerkt om het veiligheidsgevoel in de Rabotwijk te verhogen. Samen met de universiteiten KU Leuven en UGent zullen beide steden nu verder bouwen op de inzichten en ervaringen uit deze vorige projecten.

Nachtlawaai in kaart brengen

​Leuven en Gent zullen met geluidsmeters het nachtlawaai op verschillende locaties in kaart brengen. De toestellen nemen geen ​ gesprekken op ​ - dat is bij wet verboden - maar analyseren wel ieder nachtelijk lawaai: de geluidssterkte, hoe hoog of laag het klinkt, hoe lang het duurt… Van een piekgeluid (een geluid boven 70 decibel) wordt ook bijgehouden of het afkomstig is van mensen, verkeer, muziek…

Duwtje in de juiste richting

​Beide steden zullen vervolgens hun infrastructuur, opgedane kennis en verzamelde data met KU Leuven en UGent delen, om zo samen zowel de eerder geteste als nieuwe nudgingtechnieken verder te onderzoeken. Daarbij kan een nudge gezien worden als het geven van een duwtje in de gewenste richting om een bepaald gewenst gedrag te vertonen. De universiteiten zullen de steden ondersteunen in het ontwikkelen en evalueren van deze technieken. Leuven en Gent fungeren in het project dus als levende laboratoria.

"Samen met de universiteiten zullen we bijvoorbeeld onderzoeken of mensen 's nachts stiller zijn als de straatverlichting minder fel dan wel feller schijnt", licht schepen Van Oppens toe. "Daarnaast zullen we de mogelijkheden van lichtprojecties verder onderzoeken. We zullen bijvoorbeeld nagaan welke boodschappen het meest effectief zijn. Is dat de dreiging van een boete of de boodschap dat er mensen in de buurt slapen?" Tenslotte zal de stad samen met KU Leuven onderzoeken wat het effect van een traditionele campagne op nachtlawaai is, dan wel in combinatie met een andere nudgingtechniek én bekijken welke nieuwe nudgingtechniek nog getest kan worden.

Locaties

​Dit alles zal op verschillende locaties in de stad gebeuren, die geselecteerd werden op basis van de meldingen die de politie de afgelopen jaren ontving. "Zo richten we ons zowel op doortrekkerstraten, de straten die feestvierders gebruiken voor en na het uitgaan, als op lawaaiplekken (waar mensen blijven hangen) en een aantal evenementenpleinen", aldus Van Oppens. De nudgingtechnieken zullen verspreid in tijd en op verschillende locaties getest worden. KU Leuven zal de testen met de nudgingtechnieken op een wetenschappelijke wijze uitvoeren en analyseren.

Alle objectieve geluidsdata, (geanonimiseerde) meldingen, weersomstandigheden en evenementen worden samengevoegd. Zo kunnen stadsmedewerkers en politie een zicht krijgen op het totaalplaatje van nachtlawaai waardoor er gerichter nudgingtechnieken ingezet kunnen worden en waar nodig opgetreden kan worden.

Dit project kadert binnen de EFRO/FIO projectoproep City of Things en loopt van 1 maart 2024 tot 28 februari 2026. De totale projectkost bedraagt 1.666.616 euro voor alle projectpartners samen. Voor Leuven gaat het om 900.320 euro. Zowel Europa als Vlaanderen subsidiëren dit project elk voor 30%. De resultaten van het project zijn voorzien voor begin 2026.