OCMW-beleidsnota 2011: de groene bedenkingen
21 Oktober 2010
Op de OCMW-raad van donderdag 21 oktober wordt voor het eerst een beleidsnota van het komende jaar voorgesteld. In het verleden kregen de raadsleden wel een toelichting bij de budgetten (exploitatie en investering). Wat ontbrak, was een beleidsnota die niet alleen een toelichting geeft bij de cijfers maar een overzicht geeft van de OCMW-plannen. Het was een wens die Riet Van Laer, het vorig OCMW-raadslid van Groen!, bij haar afscheid in december 2009, nog eens herhaalde en waar nu gevolg aan is gegeven. Groen! is tevreden met deze evolutie. Maar alles kan beter. Methodisch mag hieraan nog flink gesleuteld worden. Zo zou het goed zijn indien de verschillende plannen in een bijlage bij de nota in een operationele kaart worden gegoten, waardoor de lezer kan zien welke concrete acties worden ondernomen en wat het resultaat hiervan moet zijn. Groen! heeft het al meermaals gezegd en wil het bij de publicatie van deze beleidsnota nog eens herhalen: het OCMW Leuven wordt goed gemanaged en er gebeuren heel wat zinvolle initiatieven. We zullen die niet herhalen ? de meerderheidspartijen zullen dat wel voldoende doen. Het is echter de taak van de oppositie ? ook binnen het OCMW ? om het huidig beleid kritisch op te volgen. Hieronder vindt u onze belangrijkste opmerkingen op de nota. 1. Het leefloon en alle minimumuitkeringen liggen ver onder de Europese armoedegrens. Met een leefloon kom je in een Leuvense context met hoge huren niet ver. Daarom heeft het OCMW Leuven een basisrichtlijn ingevoerd die het leefloon minimaal aanpast aan de Leuvense situatie. Maar ook die bedragen liggen nog ver onder de Europese armoedegrens. In vergelijking met de richtlijnen voor aanvullende steun van de VVSG blijkt dat de basisrichtlijn van het OCMW Leuven beter is voor gezinnen met oudere kinderen, maar een alleenstaande met twee jonge kinderen of een gezin waar de man een handicap heeft, zijn er slechter aan toe. Verder onderzoek moet dit uitklaren. Toch dringt Groen! nu al aan om de basisrichtlijn te verhogen voor alle situaties waar kinderen of mensen met een handicap aanwezig zijn. Ten gronde beseft Groen! dat het OCMW-Leuven (en bij uitbreiding de stad Leuven want deze geeft een aanzienlijke bijdrage aan het OCMW) niet zelf de sociale uitkeringen boven de Europese armoedegrens kan brengen. Groen! roept daarom de huidige meerderheidspartijen sp.a en CD&V-NV-A op om het Groen!-wetsvoorstel met deze bedoeling te steunen. Ook blijft Groen! haar vraag herhalen om een Leuvense armoedeconferentie te organiseren. Op deze armoedeconferentie waar alle armoede-actoren aan deelnemen hebben kunnen er heel concrete doelstellingen naar voor geschoven worden om de armoede in Leuven tegen 2017 drastisch te verminderen. In Nederland zijn er heel wat grote steden die zo'n conferentie hebben georganiseerd met concrete resultaten. 2. Het OCMW-Leuven wil de toegankelijkheid van haar dienstverlening evalueren via een toegankelijkheidsscan. Groen! vindt dit een noodzakelijke maatregel want heel wat mensen die eigenlijk beroep op de OCMW-diensten zouden kunnen doen, vinden hun weg niet naar het OCMW. Maar zou de indienstneming van een ervaringsdeskundige hieraan al niet kunnen verhelpen? Ervaringsdeskundigen beschikken over 'doorleefde kennis' in verband met armoede en sociale uitsluiting. Daarnaast hebben ze zicht op én zijn ze vertrouwd met een 'onbekend' perspectief: het perspectief van armen en uitgeslotenen. Armen kijken anders naar de samenleving. Wat voor iemand uit de middenklasse vanzelfsprekend is, is dat niet voor een arme. Ervaringsdeskundigen doen dienst als gids en vormen zo een brug tussen de armen en de samenleving. De inschakeling van een ervaringsdeskundige stond al ingeschreven in de legislatuurbeleidsnota 2007-2012. Groen! dringt aan om hier nu eindelijk werk van te maken.
3. Als het over participatie van de cliënten gaat, heeft het huidig bestuur koudwatervrees. RISO Vlaams-Brabant had een participatiemodel ontwikkeld dat ultiem de stem van de cliënten tot op het beleidsniveau bracht. De huidige meerderheid zag dat niet zitten en beperkt de participatie tot groepswerkingen. Praatbarakken hebben we al genoeg. Groen! betreurt deze gang van zaken en zal blijven ijveren voor een volwaardige participatie van de mensen in armoede.
4. Groen! is tevreden met de vele maatregelen die het OCMW-Leuven neemt om de energiefactuur bij de cliënten weg te werken: energie-infopunt, groepswerkingen rond energie besparen, enz. Eindelijk ? vijf jaar na de oprichting van het federaal Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost (het FRGE) hebben de stad Leuven en het OCMW het initiatief genomen om hier iets mee te doen. Samen met het Spit wordt de vzw Pendule opgericht om goedkope groene leningen voor energiebesparende maatregelen (dubbel glas, isolatie) te verstrekken aan o.a. leefloners. Groen! is verheugd dat dit nu eindelijk van start gaat maar vraagt zich af waarom er vijf jaar verloren is gegaan. Wie hield dat tegen?
5. Groen! vraagt dat het OCMW zich uitdrukkelijk opstelt als Maatschappelijk Verantwoorde Onderneming waarbij de economische (efficiëntie), welzijns en ecologische dimensies geïntegreerd worden aangepakt. Naast de maatregelen die het OCMW nu al neemt op deze drie dimensies, wil Groen! toch nog volgende zaken in de verf zetten: - Het OCMW-Leuven kan mee het Charter voor een gezinsvriendelijke onderneming van de Gezinsbond ondertekenen, en waarom zou het OCMW Leuven niet streven naar de meest borstvoedingsvriendelijke werkgever van 2011. - Het OCMW-Leuven kan de biodiversiteit een duwtje in de rug geven door o.m. haar pachters (nog meer dan 240 pachters-landbouwers) op te roepen om in de biodiversiteitsprojecten van de Vlaamse Landmaatschappij en de Boerenbond te stappen. En door eindelijk zwaluwennestkastjes aan haar gebouwen te hangen. Groen! hoopt dat dit tegen de lente van volgend jaar ? voor de terugkeer van de (gier)zwaluwen ? is gerealiseerd.
6. Hoewel er al veel communicatie-inspanningen gedaan worden, mag het toch iets meer zijn. Zo kan de website een voorbeeld nemen aan bv. de website van het infopunt Sociaal Huis vanZwijndrecht (http://www.sociaalhuis.zwijndrecht.be/). Waarom vinden we deze beleidsnota niet op de OCMW-website? Waarom staan enkel de uitgeklede versies van de verslagen van de OCMW-raad op de website? En waarom is er op de homepage van de stad Leuven geen directe link naar het OCMW van Leuven?
7. Het OCMW moet ook een signaalfunctie opnemen naar de hogere overheid. Ze moet meer van zich laten horen en daar ook niet bang voor zijn. Zo had het OCMW-Leuven een brief gestuurd naar de bevoegde ministers van asiel- en migratiebeleid om een dringende oplossing te vragen voor het acuut opvangprobleem van asielzoekers. Deze terechte oproep werd wel binnenskamers gehouden om redenen dat het aldus meer effect zou hebben. Groen! vindt dat deze "binnenkamerspolitiek" geen zoden aan de dijk zet. Groen! roept het OCMW-Leuven op om duidelijker van zich laat horen en dit om haar initiële opdracht "iedereen in de mogelijkheid te stellen een menswaardig leven te leiden (artikel 1 van de OCMW-wet)" mogelijk te maken. Voorbije maandag organiseerde Jong Groen! een succesvolle infoavond over armoede. Wat er die avond verteld werd, sluit sterk aan bij onze aanbevelingen voor de OCMW-beleidsnota, met name over toegankelijkheid en participatie. Eens te meer werd duidelijk dat armoede niet alleen een kwestie is van (niet) hebben, maar ook van (niet) zijn. Het zelfbeeld van 'kansarmen' is vaak al heel vroeg gekwetst, niet in het minst in de schoolloopbaan. De drempels die deze mensen ondervinden om de stap te zetten naar OCMW zijn dan ook niet te onderschatten. Louis Debruyne, OCWM-raadslid