"De realisatie van de Ecozone met extra pakjesautomaten en CO2-vrije belevering heeft duidelijk een positief effect op de leefbaarheid en verkeersveiligheid in onze stad. We zijn zeer tevreden met deze eerste resultaten." - David Dessers

Sinds april 2022 is de Leuvense Ecozone - een initiatief van de stad Leuven en bpost - een feit. In zo'n Ecozone worden pakjes, brieven en kranten uitstootvrij geleverd. 13 fietstrailers, 46 elektrische bestelwagens en een fijnmazig netwerk van afhaalpunten met een groot aantal pakjesautomaten maken dit mogelijk. Anderhalf jaar later is duidelijk dat de Ecozone in Leuven een succes is. Van de top vijf van meest gebruikte pakjesautomaten in de Vlaamse centrumsteden staan er vier op Leuvens grondgebied. Leuven-centrum wordt volledig emissievrij beleverd, goed voor een CO2-reductie van 88% per pakje ten opzichte van 2018. Stad Leuven en bpost hebben dan ook beslist om de Leuvense Ecozone verder uit te breiden. 

Het succesvol uitrollen van een Ecozone houdt een aantal belangrijke aspecten in. Zo wordt er een fijnmazig netwerk uitgerold van bestaande ophaalpunten (postkantoor, postpunten en pakjespunten) aangevuld met nieuwe pakjesautomaten en wordt de vloot voor de bedeling in de stad volledig vergroend. En dat lukt goed in Leuven, dat blijkt uit de cijfers.

"Ecozones werpen duidelijk hun vruchten af. Hoe meer investeringen in groene pakjesbezorging, hoe minder vervuiling. Niet alleen in Leuven, maar her en der in het land kleurt de e-commerce daardoor steeds groener. We hebben al grote stappen gezet met meer pakjesautomaten, elektrische wagens en meer. Laten we verder inzetten op dit succes", vat minister van overheidsbedrijven Petra De Sutter aan.

Succes van de pakjesautomaten

​Momenteel telt Leuven pakjesautomaten op 27 locaties, goed voor in totaal 624 kluisjes. En de Leuvenaar vindt duidelijk zijn weg naar de automaten. Vier van de vijf meest gebruikte automaten in de Vlaamse centrumsteden staan in Leuven. Het gaat over de automaten aan park De Bruul, op het De Becker-Remyplein, aan De Bron en in de Fonteinstraat. De automaten in de Fonteinstraat en aan park De Bruul hebben een bezettingsgraad van meer dan 70%. De meeste andere automaten in Leuven hebben een bezettingspercentage tussen 50 en 70%.

Tussen de opstart van het project van de Ecozone in november 2021 en juni 2023 werden er maar liefst 103.785 pakjes via de Leuvense automaten verstuurd. Leuvenaars gebruiken de automaten voornamelijk om pakjes te ontvangen en minder om pakjes te verzenden. Er worden vijf keer zoveel pakjes in de automaten geleverd dan dat er worden teruggebracht. Het gebruik van de pakjesautomaten is bovendien meer dan verdubbeld tussen 2021 en 2022 en blijft nog steeds toenemen in 2023. Door het succes van de pakjesautomaten is het aandeel thuisleveringen in Leuven bovendien gedaald met 6%. Omwille van het succes installeren de stad en bpost de komende weken nog twee extra pakjesautomaten, in de Spaanse Kroon en op het Blauwputplein in Kessel-Lo.

De pakjesautomaten vormen samen met de 16 bemande afhaalpunten (postkantoren, postpunten en pakjespunten) een fijnmazig netwerk en dit op wandelafstand van elke Leuvenaar. Een groot deel van de pakjesautomaten staat op Hoppinpunten. Dat is een bewuste keuze. De stad groepeert mobiliteitsdiensten en aanvullende duurzame initiatieven aan Hoppinpunten om duurzame verplaatsingen te vergemakkelijken en herkenbaar aan te bieden.

Jos Donvil, CEO bpost Belgium: "Leuvenaars dragen, net zoals onze postbodes, bij aan het succes van deze Ecozone. Zij maken intens gebruik van het dens netwerk afhaalpunten en in combinatie met duurzame voertuigen zorgt dit voor een drastische daling van de CO₂-uitstoot en een gezondere luchtkwaliteit voor allen. Wij zijn trots dat wij hier als bedrijf een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschap. bpost streeft ambitieuze milieudoelstellingen na en Ecozones hebben hierin een belangrijke rol. Zo zal tegen 2025 het duurzame bedelingsmodel zoals in Leuven uitgerold worden in 25 andere steden."

Duurzaamheidswinst

​De duurzaamheidswinst van het project is significant, zowel bij bpost als bij de gebruikers. Door gebruik te maken van fietstrailers (fietsen met aanhangwagen) en een reorganisatie van de distributierondes spaart bpost in Leuven naar schatting dagelijks 240 autokilometers uit. Op jaarbasis betekent dit een besparing van 87.600 autokilometers, goed voor een CO2-reductie van 88% per pakje bij bpost ten opzichte van 2018. Als gevolg van de Ecozone is de duurzaamheidswinst bij de gebruikers van de pakjesautomaten ook groot omdat 98% van hen zich immers duurzaam verplaatst naar de automaat, omwille van de kleine afstand. 

"Al die huis-aan-huis-leveringen zorgen voor heel wat extra verkeer en uitstoot. De realisatie van deze Ecozone met extra pakjesautomaten en CO2-vrije belevering heeft duidelijk een positief effect op de leefbaarheid en verkeersveiligheid in onze stad. We zijn zeer tevreden met deze eerste resultaten", aldus schepen van mobiliteit, klimaat en duurzaamheid David Dessers. "De Ecozone is bovendien een mooie aanvulling op andere initiatieven op het vlak van duurzame stadslogistiek, zoals ‘Wij.Leveren’, het digitaal verdeelplatform voor pakjes dat we samen met enkele buurgemeenten opzetten."

Voordelen voor de handelaars

​Ook voor de Leuvense handelaars vormt de Ecozone een meerwaarde. De stad zet in op én de beleving tijdens het fysiek shoppen én het gemak van online afhandeling.
​Vele Leuvense handelaars hebben een eigen webshop en versturen via de pakjesautomaten bestellingen naar hun klanten. Ook biedt het netwerk van pakjesautomaten hen de mogelijkheid om een pakje in een automaat te stoppen voor klanten die niet in de winkel geraken tijdens de openingsuren. ​
​​
​Schepen van Handel Johan Geleyns weet dat vele klanten deze mogelijkheid graag benutten: "De consument van vandaag vindt het een meerwaarde dat zijn product beschikbaar is wanneer het hem past. In een pakjesautomaat gaat een pakje niet verloren bij de buren of wordt het niet nat onder tuinmeubilair. Er is geen wachtrij in een postkantoor, en je kan ophalen wanneer het jou past. Zo kan je die aankopen bij jouw favoriete Leuvense winkel zonder beslommeringen in geen tijd in handen hebben. Een win-win voor handelaar én consument."

Vervolg

​De stad en bpost startten de samenwerking rond de Leuvense Ecozone op in november 2021. Beide partners hebben nu beslist om de samenwerking, na afloop van de proefperiode in oktober 2023, verder te zetten tot oktober 2025. De stad en bpost zullen de komende maanden bekijken of er nog extra pakjesautomaten geïnstalleerd worden en of er nieuwe afhaalpunten worden opgestart om zo de dienstverlening naar de Leuvenaars verder te verbeteren. Bpost zal bovendien verder werken aan de transitie naar elektrische voertuigen om ook de andere deelgemeenten emissievrij te kunnen bedienen. In Leuven-centrum gebeurt de belevering reeds volledig emissievrij, in Heverlee grotendeels.