Leuven is ICORN toevluchtsstad voor vervolgde schrijvers en kunstenaars
24 Maart 2023
"Mensenrechten in het algemeen en de vrijheid van meningsuiting in het bijzonder staan wereldwijd onder druk. Als nieuwe ICORN-stad willen we het behoud en de bevordering van die vrijheid van meningsuiting mee waarmaken." - Lies Corneillie
Woensdagavond trad stad Leuven toe tot het International Cities of Refuge Network (ICORN) tijdens de ICORN-netwerkconferentie in het stadhuis van gaststad Brussel. Dit internationale netwerk biedt vervolgde schrijvers en artiesten en hun gezin bescherming. De stad zal zich de komende maanden voorbereiden om in 2024 een eerste schrijver, journalist of artiest bescherming te bieden. Het lidmaatschap past binnen de ambitie van de stad om op 10 december 2023 Mensenrechtenstad te worden.
ICORN-steden, waarvan er momenteel een tachtigtal bestaan, vormen een internationaal netwerk van tijdelijke toevluchtsoorden voor schrijvers en artiesten die bedreigd, vervolgd of gevangengezet (dreigen te) worden als gevolg van hun geschreven of artistieke producties. ICORN-steden delen de missie om de vrijheid van meningsuiting te behouden en te bevorderen, en te reageren op politiek gemotiveerde bedreigingen en vervolgingen waarmee schrijvers, kunstenaars en journalisten in hun thuisland en daarbuiten geconfronteerd worden. Via ICORN stelt een stad deze schrijvers, kunstenaars en journalisten in staat hun werk en de strijd voor de vrijheid van meningsuiting voort te zetten. Naast Leuven zijn ook Antwerpen en Brussel ICORN-steden, alsook de Leuvense zusterstad Krakow, in Polen.
Woensdagavond ondertekende schepen van mondiaal beleid Lies Corneillie de toetredingsovereenkomst tot ICORN tijdens de openingsceremonie van de ICORN-netwerkconferentie in het stadhuis van Brussel. "Mensenrechten in het algemeen en de vrijheid van meningsuiting in het bijzonder staan wereldwijd onder druk. Het is belangrijk dat ervaren activisten, maar ook schrijvers, journalisten en kunstenaars via hun werk hun opinie en visie op de maatschappij kunnen blijven delen. Als nieuwe ICORN-stad willen we het behoud en de bevordering van die vrijheid van meningsuiting, een universeel mensenrecht, mee waarmaken. Concreet engageren we ons om in 2024 effectief een eerste schrijver of artiest bescherming te bieden”, licht schepen Corneillie de toetreding van Leuven tot ICORN toe.
Bij het tijdelijk onderdak bieden aan een vervolgde schrijver of kunstenaar komt heel wat kijken zoals de selectie, een wettelijk verblijfsstatuut, de reis, de huisvesting, een beurs, de integratie, passend werk, een link met Leuvense organisaties, de nodige verzekeringen, enz. Aangezien schrijvers/artiesten in hun thuisland en daarbuiten geconfronteerd worden met bedreigingen en vervolgingen, is absolute vertrouwelijkheid een must.
Mensenrechtenstad tegen 10 december 2023
"Dit initiatief kadert in onze ambitie om op 10 december 2023 Mensenrechtenstad te worden. Als Mensenrechtenstad zullen we mensenrechten mee realiseren en expliciteren, het draagvlak ervoor versterken en mensenrechten en hun verdedigers verdedigen. Met de toetreding tot ICORN maken we dat laatste nu concreet", alsnog Corneillie.
Op 10 december 2021 sprak de stad, samen met KU Leuven en met de steun van het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM) en van Amnesty International Vlaanderen, het engagement uit om Mensenrechtenstad te worden tegen 10 december 2023 (Human Rights Day én 75 jaar Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens). Als Mensenrechtenstad hanteert de stad de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens expliciet als ijkpunt en leidraad in het beleid en sluit zich aan bij een grotere beweging van andere mensenrechtensteden die er van overtuigd zijn dat lokale overheden een belangrijke rol spelen in het realiseren, beschermen en verdedigen van mensenrechten. In het waarmaken van de ambitie staan drie pijlers centraal: mensenrechten realiseren en expliciteren, het draagvlak voor mensenrechten bij het brede publiek versterken, en mensenrechten en hun verdedigers verdedigen. Onder andere met de toetreding tot ICORN maakt de stad Leuven de derde pijler concreet.