Groen wil hoorzitting over droogte en duurzaam waterbeleid voor Leuven

18 Augustus 2018

Groen wil hoorzitting over droogte en duurzaam waterbeleid voor Leuven

De droogte van de voorbije weken heeft ons met onze neus op de feiten geduwd. De klimaatverandering is een feit en ons watersysteem staat onder druk. Groen Leuven wil een hoorzitting waarin met experts uit alle betrokken stadsdiensten en wetenschappers wordt bekeken hoe we tot een coherent en duurzaam waterbeleid kunnen komen voor Leuven. De voorbije weken was het erg warm en droog. De regen die ondertussen is gevallen volstaat volstrekt niet om terug tot een normale toestand te komen. Momenteel is er nog steeds een ernstige droogte. Er kwamen maatregelen van de Vlaamse en provinciale overheden, met een centrale rol voor de Droogtecommissie. De Vlaamse minister blijft herhalen dat alles onder controle is, maar vanuit de watersector komt de dringende boodschap dat we met het huidig beleid echt gaan vastlopen. Ons land is een van de Europese landen met waterstress (zie ook dit bericht van Tie Roefs). Er is nood aan vernieuwende ideeën om anders met water om te gaan, en er is vooral nood aan een omvattende visie. In Vlaanderen wegen we te zwaar op de (grond)watervoorraden. Door het veranderende klimaat kunnen we enerzijds geconfronteerd worden met heel veel water op korte termijn, met overstromingen tot gevolg, en acute droogte op andere momenten. Leuven is een stad die die twee gezichten in zich heeft. Aan de ene kant wapent de stad zich tegen mogelijke overstromingen, vanuit een historisch besef  van wat er kan gebeuren. Aan de andere kant wordt er hier, onder meer door de brouwerij, enorm veel grondwater opgepompt. Tot nu toe is er nog geen sprake van een goed uitgewerkte klimaatadaptatiestrategie. Er werd de voorbije weken al veel gepraat over water. Zo uitten landbouwers al hun grote bezorgdheid over de droogte. Er is volgens ons nood aan een structurele aanpak. Groen riep onlangs al op om grondwater dat wordt opgepompt voor bouwwerken terug in de bodem te pompen. Eerder formuleerden we al een dringende oproep om te komen tot een actieve ontharding van de bodem, om meer water  de bodem te laten dringen. Fatiha Dahmani (gemeenteraadslid, lijstduwster): “Wij stellen voor om in de loop van de volgende maanden op stedelijk niveau een publieke hoorzitting over het waterbeleid te organiseren. Doel is om experts uit de verschillende administraties, de milieu- en natuurbeweging en de wetenschappelijke wereld samen te brengen om een grondige analyse te maken van de watertoestand op Leuvens niveau. Gemeenteraadsleden kunnen de experts dan bevragen. Wat is er nodig om tot een coherent beleid te komen? Welke vernieuwende maatregelen zijn mogelijk? Welke structurele problemen maken ons waterbeleid kwetsbaar? Het zou een open format moeten worden, waarbij stadsbestuur en Vlaamse overheid zich niet meteen achter een ‘we zijn al met alles bezig’-houding verschuilen, maar net open luisteren naar wat experts te zeggen hebben.” Toon Toelen (gemeenteraadslid, 5de plaats): “Een interessante studie die bij zo’n hoorzitting zeker aan bod zou moeten komen, is de masterproef van Dimitri Voordeckers, waarvoor hij een prijs kreeg. In die studie kijkt hij naar twee watercycli in Leuven. Enerzijds is er de natuurlijke watercyclus, met de Dijle als centrale as. Die vangt veel water op. Er zijn bufferzones (het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) de Doode Bemde, capaciteit 2.165.000 m³ en het GOG Egenhoven, 800.000 m³). Anderzijds is er de stedelijke watercyclus, waarbij drinkwatertoevoer het basiselement is. De totale drinkwatervoorziening van Leuven (20.000m³ per dag) wordt volledig opgepompt uit grondwaterlagen, waarvan 13.600m³ per dag binnen Leuven zelf en 7.400m³ per dag vanuit Wallonië. Het grondwater wordt vandaag bedreigd door overbemaling. De studie onderzoekt of het mogelijk is om beide cycli aan elkaar te koppelen. Hij verwijst daarbij onder meer naar het concept van een ‘waterbatterij’. Wanneer er veel water wordt tegengehouden zou men dat mogelijk kunnen inzetten, na een bepaalde procedure, voor drinkwatergebruik, in plaats van het later weer te laten wegvloeien. Ook specialisten zijn ervan overtuigd dat we moeten ophouden met overtollig water zo snel mogelijk door te laten vloeien naar de zee.” Wouter Florizoone (7de plaats): “Concreet zullen de gemeenteraadsleden in de milieucommissie voorstellen dat de stad zo’n hoorzitting organiseert. De resultaten daarvan kunnen de basis vormen voor een stedelijk waterplan met concrete acties op korte en middellange termijn. Denk maar aan zeer concrete ontwerp- en beheerstools, die eenvoudig te implementeren zijn op het openbaar domein, in overleg met aannemers en studiebureaus. In het Leuvens waterplan moet iedereen verantwoordelijkheid nemen: zowel overheid, bedrijven, onderzoek als burgers. Maar dat kan niet zonder dat de overheid de context en prioriteiten scherpstelt. Laat ons deze discussie vooral niet doorschuiven naar de toekomst, maar nu beginnen met structurele maatregelen.” Vragen die aan bod kunnen komen bij zo’n hoorzitting, zijn onder meer: Hoe kunnen we op veel grotere schaal afval-, regen- en grondbemalingswater hergebruiken, onder meer voor de landbouw? Hoe kunnen we versneld de stad ontharden (niet alleen bij nieuwe projecten)? Hoe kunnen we de watercycli op elkaar afstemmen? Hoe kunnen we binnen de stad nog veel meer water vasthouden om het in te kunnen zetten in droge periodes? Hoe kunnen we landbouwtechnieken ondersteunen die zorgen voor het beter vasthouden van water, bv. door het opnieuw aanplanten van bomen? Hoe kunnen innoverend denken over de manier waarop we wonen en bouwen om zo tot een beter integraal waterbeleid te komen? Wij hopen dat men ons voorstel niet zomaar af zal wijzen, maar integendeel met een open geest onderzoeken.   Fatiha Dahmani, Toon Toelen en Wouter Florizoone