Leuven streeft ernaar om haar klimaatambities te verzoenen met haar onroerend erfgoedbeleid. Gedurende anderhalf jaar zal de stad samen met de bewoners van tuinwijk Ter Elst in Heverlee nagaan hoe de erfgoedwijk verduurzaamd kan worden, zonder dat het ten koste gaat van het typische en eenvormige karakter van zo’n wijk. De resultaten kunnen dan verder uitgerold worden naar andere wijken met erfgoedwaarde. De stad kan hiervoor rekenen op financiële steun en expertise van de Vlaamse overheid. "De klimaatverandering stelt ons voor een reeks grote maatschappelijke uitdagingen. Een van de grootste uitdagingen ligt in de ruimtelijke transformatie van steden en dorpen. In Leuven zorgt het patrimonium met erfgoedwaarde voor een bijkomende uitdaging", stelt schepen van klimaat en duurzaamheid David Dessers. "We moedigen onze inwoners volop aan om zoveel mogelijk energiebesparende en duurzame maatregelen te nemen in huis. Denk maar aan het isoleren van muren en daken bijvoorbeeld. Zo verbruik je een pak minder energie en is je woning ook beter bestand tegen langdurige hitte. Ook in de tuin kun je heel wat ingrepen doen om je enerzijds te wapenen tegen wateroverlast bij hevige regenval en anderzijds water te bufferen voor droogteperiodes. Op verschillende manieren kan je je woning klimaatrobuust maken. Daar waar bewoners samen maatregelen nemen, kunnen bovendien mooie resultaten worden geboekt. We stellen echter vast dat deze maatregelen niet altijd vanzelfsprekend zijn voor bewoners van woningen met erfgoedwaarde. We zullen nu met steun van de Vlaamse overheid nagaan hoe we erfgoedwijken kunnen verduurzamen." "Bewoners van woningen met erfgoedwaarde willen vaak energiebesparende maatregelen nemen, maar botsen op obstakels. We gaan nu samen met hen en met Vlaamse steun onderzoeken hoe we erfgoedwijken kunnen verduurzamen, zonder dat het ten koste gaat van het typische en eenvormige karakter van zo’n wijk." - David Dessers Vanaf 2021 zal de stad starten met het anderhalf jaar durende pilootproject 'Klimaatwijken' in tuinwijk Ter Elst. Samen met de bewoners wordt nagegaan hoe de woningen en het openbaar domein in de wijk klimaatbestendig kunnen worden gemaakt, met behoud van de kwalitatieve kenmerken van deze tuinwijk met erfgoedwaarde. Participatie is in dit project een belangrijke factor, want om dit soort traject te kunnen uitrollen, is een groot draagvlak nodig. Op basis van de concrete resultaten in de pilootwijk, hoopt de stad een overkoepelende visie te kunnen formuleren die kan toegepast worden in andere tuinwijken met erfgoedwaarde in de stad. Zo kunnen we ook het erfgoedpatrimonium een plaats geven in de energietransitie. Tuinwijk Ter Elst De tuinwijk Ter Elst in Heverlee werd begin dit jaar nog opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed en zal nu het onderwerp worden van dit ambitieuze klimaatproject. De wijk Ter Elst is om vele redenen het meest geschikt om dit traject op te starten. Het is de meest gaaf bewaarde tuinwijk met onder meer architecturale, historische en stedenbouwkundige erfgoedwaarde in Heverlee en is representatief voor verschillende andere wijken. De afgelopen jaren kwam er vanuit de wijk bovendien een grote vraag naar (energetische) renovaties. Op het vlak van energiebesparing ligt er in deze wijk zeer veel potentieel. "In Ter Elst zien we een hoog gasverbruik per aangesloten woning, wat deels wijst op een lage isolatiegraad. We schatten daarom de potentiële klimaatwinsten en de kans op volledige energietransitie hier dan ook het grootst in. Gezien de grote verbouwingsdynamiek van de laatste jaren, gaan we er vanuit dat het draagvlak voor dit project van begin af aan groot zal zijn", licht David Dessers de keuze voor Ter Elst toe. De stad zal samen met de bewoners een transitievisie ontwikkelen voor deze pilootwijk, die handvaten aanreikt om ook in de andere wijken aan de slag te gaan. Naast Ter Elst zijn er nog vijf andere tuinwijken in Leuven waar de stad op termijn een traject wil uitrollen: Matadi, Groenhof/Withof, Kriekenbos, Berkenhof en Bourgeoiswijk. Vlaamse steun Leuven werd door de Vlaamse overheid, naast Mechelen en Kortrijk, geselecteerd om het ambitieuze project ‘Klimaatwijken’ uit te werken. Dit project, gelanceerd door het Vlaams Departement Omgeving, het Team Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Energieagentschap, kan rekenen op de inhoudelijke en financiële ondersteuning van de Vlaamse overheid. Er is een budget van 100.000 euro per stad beschikbaar om multidisciplinaire expertise in te zetten op maat van de complexe onderzoeksvragen van dit project. De stad kan rekenen op expertise op vlak van ruimtelijke ontwikkeling, energetische, juridische, financiële en vastgoedkundige aspecten.