Circulaire renovatie van drie studio’s in de Fonteinstraat

25 Mei 2022

Circulaire renovatie van drie studio’s in de Fonteinstraat

"Het was echt experimenteren en afstappen van gangbare praktijken. Dat voelde soms wat onwennig, maar het resultaat is indrukwekkend." - Lies Corneillie

AG Stadsontwikkeling Leuven renoveerde de voorbije maanden drie studio’s in de Fonteinstraat in Leuven op een circulaire manier. Ze recupereerden bouwmaterialen maximaal en maakten de inrichting demonteerbaar. Deze circulaire renovatie is een pilootproject en zal een inspiratie vormen voor toekomstige renovatieprojecten. Hiermee draagt AG Stadsontwikkeling Leuven bij aan de circulaire strategie van stad Leuven. De studio’s dienen de komende maanden als kijkwoning en worden nadien ingezet voor betaalbaar wonen.

In de Fonteinstraat in Leuven, in een appartementsgebouw uit de jaren '70, voldeden drie studio’s van AG Stadsontwikkeling Leuven niet meer aan de huidige kwaliteitsnormen. "Deze studio’s waren toe aan een grondige renovatie. We beslisten om volop in te zetten op circulariteit en duurzaamheid", vertelt Lies Corneillie, voorzitter van AG Stadsontwikkeling Leuven. "We kozen ervoor om materialen maximaal te hergebruiken. Hadden we toch nieuwe materialen nodig, dan opteerden we voor duurzame alternatieven. Alles is bovendien demonteerbaar, zodat de materialen in de toekomst eenvoudig hergebruikt kunnen worden. We sluiten zo de kringloop van materialen en gaan spaarzaam om met kostbare grondstoffen. AG Stadsontwikkeling Leuven neemt zo haar verantwoordelijkheid en draagt haar steentje bij aan een circulair en klimaatneutraal Leuven."

Urban mining

Bij de start van de renovatie werden alle waardevolle (demonteerbare en herbruikbare) materialen uit de studio’s gerecupereerd volgens het principe van stadsontginning, of in het Engels ‘urban mining’. Het ging voornamelijk over hout en metaal, maar ook tegels, gootstenen en deuren. Een gedeelte van deze materialen, zoals enkele binnendeuren, de binnentoestellen van de parlofoons en de inbouwkasten, kreeg opnieuw een plek in de gerenoveerde studio’s. Voor de overige materialen zocht AG Stadsontwikkeling Leuven nieuwe eigenaars. Het overgrote deel vond haar weg naar de Leuvense Materialenbank. De overige materialen bood AG Stadsontwikkeling Leuven aan jeugdverenigingen aan.

Recuperatiematerialen en productieoverschotten

Voor overige materialen ging AG Stadsontwikkeling Leuven in eerste instantie op zoek naar recuperatiematerialen en productieoverschotten. Zo zijn de inox werkbladen van de keukens afkomstig uit het Leuvense Politiehuis. De karaktervolle houten vloer werd elders geweigerd omwille van haar nerftekening en zou in de gangbare praktijk op de afvalberg beland zijn. Schoorsteenmantels uit afbraakpanden werden verwerkt tot unieke natuurstenen mozaïekvloeren in de inkomhalletjes. Het bestaande buitenschrijnwerk werd behouden en ingevuld met nieuwe, isolerende beglazing.

Maximaal demonteerbaar

Waar toch nieuwe materialen werden toegepast, koos AG Stadsontwikkeling Leuven voor duurzame alternatieven (bio-based, recycleerbaar, …). De studio’s zijn bovendien zo ingericht en opgebouwd dat alles demonteerbaar is. Zo kunnen de materialen later opnieuw gerecupereerd worden. Technieken zijn niet ingeslepen, maar verlopen 'op' de muren of in bereikbare gootjes onder de vloer. Daardoor kunnen ze in de toekomst eenvoudig aangepast of vernieuwd worden, zonder dat er breekwerk aan te pas komt.

Ongekende wegen bewandelen

"Het was echt experimenteren en afstappen van gangbare praktijken. Dat voelde soms wat onwennig, maar het resultaat is indrukwekkend", vertelt Corneillie. Dat het een nieuwe manier van werken betreft, blijkt ook uit enkele reacties van de aannemers en uitvoerders. "Maar hoe? Wij hoeven dus nergens iets in te slijpen, of wat?" en "Oh, maar dat doen wij normaal zo niet hoor…", klonk het bij enkele aannemers.

Voor de renovatie van deze studio’s werkte AG Stadsontwikkeling Leuven samen met KPW architecten uit Leuven en verschillende aannemers en partners, onder meer uit de sociale economie.

Pilootproject

De renovatie van deze studio’s is een pilootproject. De 'lessons learned' zullen gebruikt worden voor mogelijke opschaling en toekomstige circulaire projecten. In toekomstige renovatieprojecten zal AG Stadsontwikkeling Leuven deze principes van circulair bouwen zoveel mogelijk toepassen. 

Circulaire stad

De circulaire renovatie van deze studio’s draagt bij aan de ambitie van stad Leuven om een circulaire en klimaatneutrale stad te worden en is een concrete invulling van het actieplan circulair bouwen. "Aangezien meer dan de helft van de CO2-uitstoot in Vlaanderen afkomstig is van het produceren en verwerken van materialen, is het belangrijk dat we spaarzaam omgaan met kostbare materialen. Het is een belangrijk element om als stad klimaatneutraal te worden. Deze circulaire renovatie draagt daar toe bij. We hopen dat dit project een inspiratiebron zal vormen voor toekomstige bouw- en renovatieprojecten in onze stad", besluit schepen van klimaat en duurzaamheid David Dessers.

"We hopen dat dit project een inspiratiebron zal vormen voor toekomstige bouw- en renovatieprojecten in onze stad." - David Dessers

De circulaire renovatie van deze studio’s is een pilootproject binnen de Green Deal Circulair Bouwen van Vlaanderen Circulair en het Interreg-project Facilitating the Circulation of Reclaimed Building Elements (FCRBE).